Co jest najbardziej kontrowersyjne w unijnej dyrektywie zwanej ACTA 2.0?

art. 11

Ten przepis wprowadza dodatkowe prawo pokrewne dla wydawców oraz licencjonowanie treści (nieobejmujące cytowania pojedynczych słów z innej publikacji). Bywa określany jako tzw. „podatek od linków” i mówi o tym, jakie elementy artykułu dziennikarskiego mogą być publikowane przez agregatory treści bez konieczności wnoszenia opłat licencyjnych.

Artykuł 11 zakłada również, że autorzy artykułów czy wydawcy będą mieli możliwość negocjowania licencji komercyjnych z platformami udostępniającymi ich treści. Można się więc spodziewać, że bezpłatne wykorzystywanie fragmentów tekstów zostanie ograniczone. Na mocy przepisów wydawców będzie obciążał obowiązek dzielenia się wpływami z nowego prawa z autorami danej publikacji.

Nowe przepisy nie będą dotyczyć prywatnego i niekomercyjnego użytkowania tekstów prasowych przez indywidualnych użytkowników, w tym hiperlinków, a wraz z nimi krótkiego wyciągu z artykułu.

art. 13 (17)

Artykuł 13 (w ostatniej wersji art. 17) wymaga od serwisów udostępniających cudzą twórczość – takich jak You Tube – współpracy z posiadaczami praw autorskich w celu podejmowania kroków przeciwko piractwu. W tym celu ma być stosowane specjalne oprogramowanie automatycznie usuwające treści uznane za niezgodne z prawem.

Regulacją art. 17 nie będą objęte: encyklopedie internetowe, takie jak np. Wikipedia, archiwa edukacyjne i naukowe oraz platformy pasywne (tzw. usługi w chmurze dla indywidualnych użytkowników jak Dropbox), platformy w ramach otwartego dostępu, platformy sprzedażowe jak Ebay czy Amazon i wszystkie platformy, których głównym celem nie jest dostęp do treści objętych prawem autorskim (np. portale randkowe), ani ich magazynowanie.

Z kolei platformy, których dotyczy art. 17, powinny podpisać licencje z właścicielami praw na treści chronione prawem autorskim. Jeśli platforma nie otrzyma takiej licencji, będzie musiała usunąć treści wskazane przez właściciela praw. W razie niedopełnienia obowiązków, platforma będzie odpowiedzialna za nielegalne treści wprowadzane przez użytkowników.

Kto za, kto przeciw?

Unijna reforma prawa autorskiego jest na rękę przede wszystkim twórcom i wydawcom prasowym. Ich zdaniem nowe przepisy powinny zniwelować istniejącą nierównowagę polegającą na słabej pozycji negocjacyjnej prasy względem wielkich platform internetowych. Niektórzy są zdania, że za populistycznymi hasłami o szkodliwości dyrektywy stoją przede wszystkim giganci technologiczni, którzy nie chcą się podzielić swoim zyskiem, a których dotkną nowe regulacje. Nie powinny one zagrażać użytkownikom oraz małym i średnim przedsiębiorcom.

Przeciwnicy dyrektywy podnoszą, że jej wprowadzenie może spowodować poważne, niezamierzone konsekwencje, które mogą zupełnie zmienić oblicze internetu. W praktyce może to oznaczać znaczące ograniczenie możliwości publikacji treści w internecie i stanowić bezpośrednie zagrożenie dla artystów, ich widowni i skupionej wokół nich branży.

Kiedy dyrektywa zacznie obowiązywać?

Na wdrożenie dyrektywy kraje unijne, w tym Polska, mają 24 miesiące. Najpóźniej za dwa lata nowe przepisy zaczną więc obowiązywać w naszym kraju.