Czy można odstąpić od umowy po zakupie biletu do kina?

Rezerwacja biletu

Jest to usługa standardowo oferowana online (ewentualnie telefonicznie), gdzie konsument na stronie internetowej kina korzysta z podglądu graficznego schematu sali kinowej i ma możliwość wyboru wolnych miejsc na określony seans. Zasady dokonywania rezerwacji są określone w regulaminie kina. Użytkownikowi pozostawia się do wyboru dwie drogi – rezerwację biletu bez jego zakupu oraz rezerwację biletu wraz z jego zakupem

Rezerwacja bez zakupu

W przypadku dokonania przez użytkownika rezerwacji miejsca na sali bez jednoczesnego zakupu biletu nie dochodzi rzecz jasna do zawarcia umowy sprzedaży biletu. Można nawet powiedzieć, że taka rezerwacja nie powoduje po stronie konsumenta powstania jakiegokolwiek zobowiązania. To kino zobowiązuje się, że jeśli konsument zakupi bilet w określonym czasie przed rozpoczęciem seansu, to będzie miał zagwarantowane wybrane przez siebie miejsce na sali. Przykładowe postanowienie w regulaminie kina wygląda tak:

W przypadku dokonania przez Użytkownika wyłącznie rezerwacji miejsca w Kinie na wybrany przez Użytkownika seans bez jednoczesnego zakupu biletu drogą elektroniczną, Użytkownik powinien wykupić bilet na film objęty rezerwacją w kasie lub biletomacie danego Kina najpóźniej na 30 minut przed godziną rozpoczęcia seansu. W przypadku, gdy Użytkownik w terminie wskazanym w pkt 7 powyżej nie dokona w Kinie zakupu biletu na seans, na który zarezerwował miejsce, rezerwacja takiego miejsca nie może być gwarantowana.

Wynika z tego, że po dokonaniu jedynie rezerwacji bez zakupu biletu konsument może bez żadnych konsekwencji rozmyślić się i zrezygnować z pójścia do kina. Nie musi odstępować od umowy sprzedaży, gdyż do jej zawarcia w ogóle nie doszło.

Rezerwacja wraz z zakupem biletu

To druga możliwość oferowana przez kino, kiedy konsument przez internet dokona zarówno rezerwacji określonego miejsca na sali, jak i dokona zakupu biletu. Ma to swoje plusy np. nie trzeba będzie stać w kolejce po bilet, konsument może sobie po zakupie taki bilet wydrukować, a nawet – o ile kino to umożliwia – autoryzować wejście na salę kinową skanem bądź specjalnym kodem przesłanym na smartfona.

W takim przypadku dochodzi do zawarcia umowy sprzedaży biletu i jest to niewątpliwie umowa zawarta na odległość, bez jednoczesnej fizycznej obecności stron, z wyłącznym wykorzystaniem jednego lub większej liczby środków porozumiewania się na odległość. Podlega zatem rygorom Ustawy o prawach konsumenta z dnia 30 maja 2014 r. (Dz.U. z 2014 r. poz. 827 z późn. zm.). A skoro tak, to czy konsument może odstąpić od tej umowy na zasadzie art. 27 tej ustawy, gdzie przyznaje się mu takie prawo w okresie 14 dni?

Ustawowy wyjątek od prawa odstąpienia

Przepis art. 38 Ustawy o prawach konsumenta zawiera katalog wyłączeń prawa do konsumenckiego odstąpienia od umowy. Jeden z tych wyjątków jest określony następująco:

Art. 38 Prawo odstąpienia od umowy zawartej poza lokalem przedsiębiorstwa lub na odległość nie przysługuje konsumentowi w odniesieniu do umów:

(…)

12) o świadczenie usług w zakresie zakwaterowania, innych niż do celów mieszkalnych, przewozu rzeczy, najmu samochodów, gastronomii, usług związanych z wypoczynkiem, wydarzeniami rozrywkowymi, sportowymi lub kulturalnymi, jeżeli w umowie oznaczono dzień lub okres świadczenia usługi.

Nie ulega wątpliwości, że zakup biletu do kina mieści się w zakresie tego przepisu – mamy do czynienia z wydarzeniem rozrywkowym z zakresu kultury, dziejącym się w określonym dniu, a nawet o dokładnej godzinie. Mimo tego więc, że umowa została zawarta na odległość (przez internet) konsument nie będzie mógł od niej odstąpić z powołaniem się na ustawowe prawo odstąpienia od umowy. Ale czy będzie tak w każdym przypadku?

Zasada dopuszczalności postanowień umownych korzystniejszych dla konsumenta

W przepisie art. 7 Ustawy o prawach konsumenta zapisano, że nieważne są postanowienia umów mniej korzystne dla konsumenta niż postanowienia ustawy. Gdyby zatem w regulaminie kina (który zawsze jest częścią zawartej umowy o sprzedaż biletu do kina) były jakieś obostrzenia uszczuplające ustawowe prawa konsumenta – byłyby one nieważne i zamiast nich stosowana byłaby Ustawa. W rozważanym przez nas przypadku jest odwrotnie. To ustawa nie daje konsumentowi prawa do odstąpienia od umowy w przypadku zakupu biletu do kina.

O ile art. 7 ww. Ustawy ustanawia zakaz wprowadzania do umów postanowień mniej korzystnych dla konsumenta niż gwarantują mu to przepisy, to umowne rozszerzenie praw konsumenta jest jak najbardziej dozwolone. Podkreślić należy, że w przypadku zwiększenia uprawnień konsumenta przedsiębiorca (w naszym przypadku kino) jednocześnie bierze na siebie szerszy zakres obowiązków niż te, które nakłada na niego ustawa. Ma to zatem zawsze charakter dobrowolnego zobowiązania przedsiębiorcy. Krótko mówiąc – w regulaminie kina może znaleźć się postanowienie, które w określonych warunkach umożliwi konsumentowi odstąpienie od zawartej umowy, w ramach której już doszło do zakupu biletu.

Przykładowe postanowienie regulaminu dopuszczające odstąpienie od umowy

Podając przykładowe brzmienie jednego z punktów regulaminu kina wskazać należy, że takie rozszerzanie uprawnień klientów jest często elementem marketingu i rywalizacji rynkowej. Kina mają interes w tym, by przyciągnąć do siebie widzów oferując im możliwość anulowania biletów w razie zajścia określonych okoliczności. Co do zasady możliwość tę ograniczają upływem czasu do rozpoczęcia seansu:

Zwrotu biletu zakupionego online można dokonać najpóźniej 30 minut przed rozpoczęciem seansu, na który bilet został kupiony w biurze kierownika kina, po przedłożeniu druku biletu, będącego potwierdzeniem jego uprzedniego zakupu oraz po złożeniu pisemnej dyspozycji zwrotu.

Widzimy więc w tym przykładzie, że kino dopuszcza możliwość odstąpienia od umowy przez konsumenta pod warunkiem, że ten dokona tego najpóźniej pół godziny przed seansem. Dodatkowo kino wymaga przedłożenia druku biletu w biurze kierownika z pisemną dyspozycją zwrotu. Te warunki mogą być ukształtowane przez kino praktycznie dowolnie, albowiem i tak jakakolwiek możliwość odstąpienia od umowy jest rozszerzeniem uprawnień konsumenta w stosunku do tego, co przyznaje (a właściwie w tym przypadku nie przyznaje) mu ustawa.

Podsumowanie

Rezerwacja biletu bez dokonania zakupu praktycznie nie wiąże konsumenta, może on w każdym momencie zrezygnować z seansu. Po dokonaniu zakupu biletu przez internet trzeba w przypadku chęci jego zwrotu zapoznać się z regulaminem kina i postępować według zawartych tam wskazówek. Same przepisy prawa nie dają konsumentowi takiego uprawnienia, może to zrobić kino.