Czy UOKiK będzie blokował fałszywe sklepy?

12 grudnia 2017 r. zostało przyjęte Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/2394 w sprawie współpracy między organami krajowymi odpowiedzialnymi za egzekwowanie przepisów prawa w zakresie ochrony konsumentów i uchylające rozporządzenie (WE) 2006/2004. Nowe przepisy mają na celu usprawnienie współpracy w ramach wspólnotowej ochrony konsumentów. Dzięki zwiększonym uprawnieniom dostosowanym do potrzeb epoki cyfrowej oraz unijnym priorytetom i współpracy przy ich realizacji, organy w państwach członkowskich mają być zdolne do wspólnego zwalczania powszechnie występujących naruszeń.

Tekst rozporządzenia znajdziecie TUTAJ.

Od razu, z uwagi na ilość artykułów o fałszywych sklepach w serwisie legalniewsieci.pl, nasuwa się pytanie. Czy rozporządzenie oznacza koniec fałszywych sklepów internetowych?

Pkt. 14 preambuły rozporządzenia stanowi wprost o przypadku fałszywego sklepu internetowego. Poniżej jego treść:

W szczególności w otoczeniu cyfrowym właściwe organy powinny mieć możliwość szybkiego i skutecznego położenia kresu naruszeniom objętym niniejszym rozporządzeniem, w szczególności jeżeli przedsiębiorca sprzedający towary lub usługi ukrywa swoją tożsamość lub przenosi miejsce prowadzenia działalności w obrębie Unii lub do państwa trzeciego, aby uniknąć sytuacji, w której egzekwuje się względem niego przepisy. W przypadku gdy występuje ryzyko wyrządzenia zbiorowym interesom konsumentów poważnych szkód, właściwe organy powinny mieć możliwość przyjęcia środków tymczasowych, zgodnie z prawem krajowym, obejmujących usuwanie treści z interfejsu internetowego lub nakazanie umieszczenia wyraźnego ostrzeżenia dla konsumentów wchodzących na interfejs internetowy. Środki tymczasowe nie powinny wykraczać poza to, co jest konieczne do osiągnięcia ich celów. Ponadto właściwe organy powinny być uprawnione do nakazania umieszczenia wyraźnego ostrzeżenia dla konsumentów, gdy ci wchodzą na interfejs internetowy lub do nakazania usunięcia lub zmiany treści cyfrowych, w przypadku gdy brakuje innych skutecznych sposobów na ukrócenie nielegalnych praktyk. Takie środki nie powinny wykraczać poza to, co jest konieczne do osiągnięcia celu, jakim jest doprowadzenie do zaprzestania lub zakazanie naruszenia objętego niniejszym rozporządzeniem.

Krótka analiza:

Organ właściwy. Przez właściwy organ w Polsce należy rozumieć Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumenta (UOKiK).

Uprawnienia. Organ właściwy w celu zapobieżenia ryzyku wyrządzenia poważnych szkód zbiorowych interesom konsumentów będzie miał:

• uprawnienia do usunięcia treści lub ograniczenia dostępu do interfejsu internetowego lub nakazania umieszczenia wyraźnego ostrzeżenia dla konsumentów wchodzących na interfejs internetowy;
• uprawnienia do nakazania dostawcy usług hostingowych usunięcia lub wyłączenia interfejsu internetowego lub ograniczenia dostępu do niego; lub
• w odpowiednich przypadkach, uprawnienia do nakazania rejestrom domen i podmiotom rejestrującym domeny usunięcia pełnej nazwy domenowej (FQDN) i umożliwienia właściwemu organowi jej rejestracji;

Ryzyko wyrządzenia poważnych szkód. Do usuwania informacji na stronie sklepu lub wprowadzenia treści zawierającej ostrzeżenie wystarczy samo ryzyko naruszenia interesów konsumenta. Tym samym można zadać pytanie w jaki sposób ryzyko będzie oceniane? Jakie są kryteria oceny ryzyka? Czy 10 zgłoszeń użytkowników na temat danego sklepu może stanowić podstawę do jego blokady? Czy 20 negatywnych opinii uzyskanych w ciągu ostatni 3 dni będzie stanowiło podstawę do publikacji ostrzeżenia? Można się także zastanowić jaka szkoda ma charakter poważny?

Usuwanie treści lub nakaz umieszczenia określonej treści na stronie. Zdarzyły się sytuacje w której, po naszym artykule, hosting fałszywego sklepu zamieścił na jego stronie informację zawierającą ostrzeżenie. Sytuacja wydaje się jasna w przypadku, kiedy sklep korzysta z usług polskiej firmy hostingowej – firma po informacji od UOKiK po prostu usuwa sklep lub zamieszcza na jego stronie odpowiednią treść. Co jednak w sytuacji, gdy sklep korzysta z serwerów należących do firmy spoza UE?

Podsumowując, należy podkreślić, iż wszelkie inicjatywy mające na celu ochronę konsumentów przez nieuczciwymi sprzedawcami są godne pochwały. Warto jednak zwrócić uwagę na dokładne ustalenie kryteriów stanowiących podstawę wydania decyzji o blokadzie fałszywego sklepu.