DORA a przejrzystość operacyjna

Czym jest DORA?

Omawiane rozporządzenie DORA (Digital Operational Resilience Act) to unijna regulacja, która ma na celu wzmocnić odporność operacyjną instytucji finansowych. Została opracowana w odpowiedzi na rosnące ryzyko związane z cyberatakami, awariami technologicznymi oraz zakłóceniami w łańcuchach dostaw IT. Mogą one mieć krytyczny wpływ na stabilność sektora finansowego oraz generować kolejne problemy, a tym samym negatywnie wpływać na inne dziedziny gospodarki.

Rozporządzenie to nie tylko określa wymogi dotyczące zarządzania ryzykiem technologicznym, ale również kładzie nacisk na ujednolicenie standardów operacyjnych dla państw całej Unii Europejskiej. DORA obliguje instytucje finansowe do wdrażania kompleksowych systemów monitorowania i ochrony przed zagrożeniami. W ten sposób zostają zabezpieczone interesy klientów, partnerów biznesowych oraz całego rynku finansowego.

Wprowadzenie DORA to odpowiedź na zmieniające się realia technologiczne, w których innowacje IT są podstawą działalności gospodarczej. Jednocześnie ich wdrażanie jest utożsamiane z coraz liczniejszymi zagrożeniami. DORA ma zatem kluczowe znaczenie w procesie budowania odporności sektora finansowego na poziomie globalnym oraz regionalnym.

Dlaczego przejrzystość operacyjna jest tak ważna?

Przejrzystość operacyjna to fundament skutecznego zarządzania ryzykiem w instytucjach finansowych. Pozwala na lepsze zrozumienie procesów wewnętrznych oraz identyfikację potencjalnych zagrożeń, zanim wpłyną one na stabilność operacyjną. Zrozumienie przejrzystości operacyjnej ma wpływ na prawidłowe funkcjonowanie instytucji finansowych i nie tylko.

Rozporządzenie DORA zapewnia przejrzystość operacyjną poprzez:

• obowiązek raportowania incydentów – zwiększa świadomość i wykrywalność problemów w czasie rzeczywistym, co także ułatwia ich eliminację,
• jednolite standardy dokumentacji – umożliwiają łatwiejszą analizę i audyt procesów w różnych instytucjach,

Rozporządzenie DORA obejmuje także regularne raportowanie i wymianę informacji między instytucjami finansowymi a organami nadzoru, zwiększając tym samym efektywność działań naprawczych.

Przejrzystość nie tylko wspiera ochronę przed cyberzagrożeniami, ale również pozwala budować zaufanie w relacjach z klientami. Oczekują oni od instytucji finansowych najwyższych standardów bezpieczeństwa i odpowiedzialności dostosowanych do dynamicznie zmieniającego się rynku.

Nowe wymogi raportowania incydentów wprowadzone przez DORA

DORA wprowadza szereg szczegółowych wymogów dotyczących raportowania incydentów technologicznych. Mają one przede wszystkim zapewnić:

• centralizację procesów raportowania – instytucje finansowe muszą wyznaczyć jednostki do koordynacji zgłoszeń, które będą w pełni za to odpowiedzialne,
• szczegółowe informacje w zgłoszeniach – raport powinien być jak najbardziej wyczerpujący i zawierać opis incydentu, jego przyczyny, wpływ na operacje oraz podjęte działania naprawcze.
• analiza trendów – obowiązek monitorowania zgłaszanych incydentów ma pomóc w identyfikacji powtarzających się problemów.

Dzięki ujednoliconym procedurom raportowania DORA eliminuje luki w procesach informacyjnych, które w przeszłości utrudniały szybkie reagowanie na krytyczne incydenty. Daje to szanse na podejmowanie skuteczniejszych działań, których efektem jest poprawa bezpieczeństwa i większa przejrzystość operacyjna.

Jakie rodzaje incydentów podlegają raportowaniu według DORA?

Rozporządzenie DORA jasno określa, jakie zdarzenia technologiczne wymagają zgłoszenia. Należą do nich m.in.:

• wszelkie zakłócenia dostępności usług – zalicza się do nich np. awarie systemów płatniczych lub bankowości elektronicznej,
• naruszenia bezpieczeństwa danych – dotyczy przypadkowego i niekontrolowanego ujawnienia lub utraty danych osobowych klientów,
• problemy z dostawcami IT – to głównie przerwy w świadczeniu usług przez kluczowych partnerów technologicznych,
• nieautoryzowane działania – dotyczy przede wszystkim wykorzystania luk w systemach zabezpieczeń przez osoby niepowołane.

Wszystkie zgłaszane incydenty muszą być oceniane pod kątem ich wpływu na stabilność finansową i zgodność z wymogami DORA.

Jak zarządzać incydentami zgodnie z DORA?

Wdrożenie odpowiednich procedur zarządzania incydentami to przede wszystkim kontrolowanie zagrożeń jeszcze przed wystąpieniem incydentu. Obejmuje tworzenie scenariuszy kryzysowych oraz przeprowadzanie testów systemów bezpieczeństwa. Niezwykle ważna jest także odpowiednia komunikacja wewnętrzna i zewnętrzna, czyli sprawne informowanie kluczowych interesariuszy o incydencie oraz przekazywanie szczegółowych raportów organom nadzoru.

Wdrożenie procedur zgodnie z DORA to również szkolenia personelu w taki sposób, aby każdy z pracowników znał swoją rolę w przypadku incydentu. Efektywne zarządzanie zagrożeniami nie tylko minimalizuje ich wpływ, ale także wzmacnia zdolność instytucji do zapobiegania podobnym sytuacjom w przyszłości.

Wymogi DORA dotyczące współpracy z dostawcami zewnętrznymi

Rozporządzenie DORA określa, że odpowiedzialność za ryzyko technologiczne ponosi instytucja finansowa, nawet jeśli korzysta z usług zewnętrznych dostawców. Współpraca między nimi musi więc przebiegać zgodnie z wytycznymi. Obejmują one:

• regularne audyty i weryfikacje – w celu zapewnienia zgodności dostawców z obowiązującymi standardami bezpieczeństwa,
• planowanie ciągłości działania – dostawcy muszą mieć strategie awaryjne, które pozwolą na minimalizację skutków potencjalnych zakłóceń wywołanych incydentami,
• ograniczenie dostępu do danych – instytucje powinny monitorować, jakie informacje są udostępniane dostawcom oraz w jaki sposób zabezpieczane.

Takie działania mają zapewnić płynną współpracę z dostawcami zewnętrznymi oraz zminimalizować ryzyko wystąpienia incydentów.

Jakie są kary i konsekwencje za naruszenie wymogów DORA?

Niedostosowanie się do przepisów DORA może skutkować poważnymi konsekwencjami. Jednymi z nich są wysokie kary finansowe uzależnione od wagi naruszenia i jego wpływu na stabilność finansową. W przypadku wystąpienia incydentów wynikających z niedostosowania się do wymogów rozporządzenia, zwiększony zostaje także nadzór regulatora, co wiąże się z ograniczaniem swobody operacyjnej. Podmioty finansowe, które nie działają zgodnie z wytycznymi, muszą także liczyć się z problemami wizerunkowymi. Mogą one prowadzić do utraty klientów i obniżenia wartości rynkowej firmy.