Kolizja terminu urlopu z wezwaniem do sądu w charakterze świadka

Treść wezwania

O tym, jak powinno wyglądać wezwanie do sądu celem złożenia zeznań w charakterze świadka w charakterze mówi art. 262 kodeksu postępowania cywilnego:

Art. 262

Sąd, wzywając świadka, wymieni w wezwaniu imię, nazwisko i zamieszkanie wezwanego, miejsce i czas przesłuchania, nazwiska stron i przedmiot sprawy oraz zwięzłą osnowę przepisów o karach za pogwałcenie obowiązków świadka, a ponadto o zwrocie wydatków koniecznych, związanych ze stawiennictwem do sądu, oraz o wynagrodzeniu za utratę zarobku.

W przepisie jest mowa o obowiązkach świadka, jednak z treści tej regulacji obowiązki te nie wynikają. Sięgnijmy zatem do pomocniczych przepisów umiejscowionych w Rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości – Regulaminie urzędowania sądów powszechnych:

§ 98

1. Wezwania i zawiadomienia o terminach rozpraw oraz posiedzeń powinny być wysyłane niezwłocznie.

2. W zawiadomieniach i wezwaniach należy zamieścić informacje, w jakiej sprawie, w jakim charakterze, miejscu i czasie ma stawić się zawiadamiana lub wzywana osoba, czy jej stawiennictwo jest obowiązkowe. Ponadto należy uprzedzić o skutkach niestawiennictwa oraz poinformować, że sąd ustala tożsamość osoby wezwanej lub zawiadomionej na podstawie dowodu osobistego lub innego dokumentu stwierdzającego tożsamość.

Ogólna zasada jest jasna: jeśli świadka wezwano na rozprawę sądową (lub posiedzenie), to jego obecność jest obowiązkowa. Inaczej jest w przypadku zawiadomień – choć te raczej dotyczą stron sprawy, których obecność na danej rozprawie niekoniecznie musi być potrzebna.

Usprawiedliwienie

Zwróćmy uwagę na jeszcze jeden przepis k.p.c. odnoszący się ściśle do stawiennictwa świadka na rozprawie:

Art. 274

§ 1. Za nieusprawiedliwione niestawiennictwo sąd skaże świadka na grzywnę, po czym wezwie go powtórnie, a w razie ponownego niestawiennictwa skaże go na ponowną grzywnę i może zarządzić jego przymusowe sprowadzenie.

§ 2. Przepis paragrafu poprzedzającego stosuje się odpowiednio do świadka, który oddalił się bez zezwolenia przewodniczącego.

Zauważmy, że w przepisach jest mowa o nieusprawiedliwionym stawiennictwie. Ustawodawca celowo użył sformułowania „nieusprawiedliwione”, gdyż w przeciwnym razie każdy brak stawiennictwa świadka musiałby skutkować nałożeniem na niego kary. A przecież przyczyny niestawiennictwa mogą być różne.

Każdy świadek może usprawiedliwiać swe niestawiennictwo ważną przyczyną, np. chorobą lub innym wydarzeniem uniemożliwiającym jego obecność na rozprawie. Pamiętajmy jednak o tym, że okoliczności uzasadniające usprawiedliwienie powinny być odpowiednio udokumentowane.

Z praktyki sądowej wynika, że sądy uznają usprawiedliwienia związane z wyjazdami urlopowymi, wakacjami, planowymi wycieczkami – tym bardziej, jeśli to ma miejsce w sezonie. Ważne jednak przy tym jest, by wydarzenie „kolizyjne” z terminem rozprawy zostało zaplanowane odpowiednio wcześniej, zanim świadek otrzymał z sądu wezwanie na rozprawę. W takiej sytuacji należy pisemnie zawiadomić sąd o zaistniałej sytuacji, najlepiej przed terminem rozprawy albo najpóźniej w tym samym dniu, z prośbą o wezwanie na inny termin.

Załączyć należy przy tym dokumenty potwierdzające powody naszej absencji, jak np. bilet lotniczy, dowód opłacenia turnusu wczasowego, rezerwację hotelu itp. Pismo najlepiej wysłać listem poleconym lub złożyć na dzienniku podawczym w sądzie. Gdy pozostało niewiele czasu (np. termin rozprawy wyznaczono na jutro) można zadzwonić do sekretariatu sądu i o tym poinformować. Pracownicy sądowi sporządzą wówczas odpowiednią notatkę i przekażą sędziemu.

Usprawiedliwienie złożone „po czasie” sąd również rozpatrzy, lecz w przypadku świadka może się okazać, że grzywna za niestawiennictwo zostanie nałożona w trakcie rozprawy, na którą się nie stawił. Wówczas na kolejnej rozprawie należy przedłożyć sądowi dokumenty potwierdzające przyczyny niestawiennictwa i wnosić o uchylenie grzywny.