Nie otrzymałem faktury – czy muszę płacić?

Gdy wszystko dzieje się rutynowo

Problem, który dziś rozważamy wynika z faktu zaburzenia pewnej rutyny w realizacji umowy. W przypadku umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych operator co miesiąc wystawia konsumentowi stosowną fakturę. Konsument po jej otrzymaniu płaci należność, przy czym w przypadku umów abonamentowych jest to najczęściej stała kwota wynikająca z umowy. Konsument wie, czego może się spodziewać, jeśli chodzi o ponoszone ze swej strony koszty, a nadejście kolejnej faktury jest jedynie potwierdzeniem takiego stanu rzeczy.

Forma dostarczenia faktury

Większość operatorów telekomunikacyjnych dostarcza faktury klientom za pośrednictwem poczty, przy czym ze względu na koszty nie są to przesyłki polecone, lecz listy zwykłe. Ostatnimi czasy przedsiębiorcy usilnie namawiają swoich klientów na wyrażenie zgody na przesyłanie faktur w postaci elektronicznej drogą e-mailową. Niektórzy jako dodatkową zachętę proponują nawet ekstra bonusy. Po wyrażeniu takiej zgody konsument nie będzie otrzymywał wersji papierowej faktury, a jedynie plik pdf przesyłany przez operatora na wskazany przez konsumenta adres e-mail.

Brak potwierdzenia doręczenia faktury

W przypadku faktury papierowej wysyłanej listem zwykłym operator nie ma możliwości potwierdzenia, że faktura rzeczywiście została konsumentowi doręczona. Procedura dostarczania faktur drogą elektroniczną również nie zakłada żadnego zwrotnego potwierdzenia, że e-mail doszedł i został odczytany. Wynika więc z tego, że z punktu widzenia operatora nie jest aż tak ważne, by ewentualnym potwierdzeniem doręczenia dysponować. Czy to znaczy, że operator może żądać zapłaty niezależnie od tego, czy konsument zapoznał się z treścią faktury?

Punkt widzenia konsumenta

Zastanówmy się teraz nad sytuacją konsumenta. Umowa jest realizowana bez żadnych zakłóceń, konsument korzysta z telefonu i co miesiąc po otrzymaniu faktury opłaca wynikającą z niej kwotę. Pewnego razu jednak faktura „nie przychodzi”. Mimo upływu kolejnego terminu, w którym zwykle się pojawiała – nie ma jej w skrzynce pocztowej (czy to zwykłej, czy elektronicznej). Zdawać by się mogło, że skoro operator nie dostarczył faktury – to jej nie wystawił. A skoro nie wystawił – to nie żąda zapłaty. Niestety, jest to rozumowanie błędne.

Zapisy w regulaminie

Operatorzy doskonale zdają sobie sprawę, że procedura doręczania faktur bez potwierdzenia odbioru wymaga od nich dodatkowego zabezpieczenia się na wypadek sytuacji, w której konsument będzie twierdził, że faktury nie otrzymał. Zabezpieczenia takie przyjmują postać np. odpowiednich zapisów w regulaminie świadczenia usług. Przedsiębiorca może zastrzec, że jeśli faktura nie została dostarczona konsumentowi w zwyczajowym terminie za pośrednictwem poczty (lub w inny sposób), to powinien on zawiadomić o tym usługodawcę. Co więcej, brak zgłoszenia, że konsument nie dostał faktury oznacza, że cały czas biegnie termin jej płatności (mimo że ten może nie znać dokładnej kwoty, jaką powinien uiścić). Konsument może więc zostać obciążony odsetkami za nieterminową zapłatę.

Tego rodzaju mechanizm prawny zabezpiecza operatorów komórkowych przed tłumaczeniami klientów, którzy nie zapłacili faktury, że jej wcale nie otrzymali. Ponieważ procedura związana z brakiem doręczenia faktury jest zawarta w regulaminach świadczenia usług, to sformułowane tam obowiązki konsumenta są częścią umowy i wiążą go.

Przykładowe zapisy w regulaminach operatorów telekomunikacyjnych

Play:

W razie nieotrzymania Rachunku Telekomunikacyjnego w terminie, w którym Rachunek Telekomunikacyjny był zwykle doręczany Abonentowi, Abonent powinien zawiadomić o tym niezwłocznie Operatora.

Plus:

W razie nieprzesłania, w tym nieudostępnienia przez POLKOMTEL e-faktury/Zielonej faktury w terminie, w którym była zwykle Abonentowi udostępniana lub problemów technicznych z dostępem do e-faktury Abonent powinien niezwłocznie zawiadomić o tym Dział Obsługi Klienta, aby uzyskać informacje o wysokości faktury lub informację o wysokości nieuregulowanych należności.

Orange:

W przypadku nieotrzymania rachunku telefonicznego za dany okres rozliczeniowy Abonent zobowiązany jest, z wyłączeniem pkt 4, niniejszego paragrafu niezwłocznie zgłosić ten fakt do Operatora. Skutki niedokonania zgłoszenia obciążają Abonenta.

Podsumowanie

Jak wynika z powyższego, abonent związany umową, w której świadczy okresowe płatności na rzecz operatora jest zobowiązany do ich uiszczania niezależnie od tego, czy w danym okresie otrzymał fakturę czy to w postaci papierowej, czy elektronicznej. W przypadku braku doręczenia faktury w zwyczajowym terminie jest zobowiązany do niezwłocznego powiadomienia usługodawcy celem uzyskania informacji o należności. Warto sprawę wyjaśnić szybko, bo zbyt długa zwłoka w płatności może skutkować naliczeniem przez operatora odsetek za opóźnienie.