Przejście uprawnień z gwarancji na kolejnego nabywcę rzeczy

Zanim przejdziemy do gwarancji, wspomnieć wypada o trwających orzecznictwie od lat kontrowersjach co do przechodzenia uprawnień rękojmianych na kolejnego nabywcę. Według jednej koncepcji, skoro rękojmia dotyczy stosunku zobowiązaniowego, to uprawnienia z niej płynące dotyczą wyłącznie stron konkretnej umowy sprzedaży. Kolejny nabywca rzeczy może zatem skorzystać z prawa rękojmi tylko względem swojego sprzedawcy, a nie wobec sprzedawcy pierwotnego.

Według innej koncepcji, jeżeli własność rzeczy i związane z nią jej posiadanie przechodzą na dalszego nabywcę, na niego też przechodzą uprawnienia związane z posiadaniem tej rzeczy, do których należy zaliczyć uprawnienia z rękojmi. Pisaliśmy o tym w tym artykule, który dotyczył m.in. orzeczenia Sądu Najwyższego w sprawie darowizny.

W odróżnieniu od problemów z przechodzeniem rękojmi, uprawnienia gwarancyjne nie są związane indywidualnie z kupującym, lecz zawsze „idą za rzeczą”. Pierwszym uprawnionym jest oczywiście nabywca rzeczy. Jednak uprawnienia te przechodzą na jego następców prawnych – kolejnych nabywców rzeczy, którzy uzyskując prawa do rzeczy, nabywają również wierzytelność z tytułu udzielonej nabywcy gwarancji.

Gwarant, udzielając gwarancji – czy to w dokumencie gwarancyjnym, czy też np. w reklamie – nie kieruje swojego oświadczenia do indywidualnie oznaczonej osoby, lecz do każdorazowego nabywcy rzeczy. Gwarancja jest zatem związana z rzeczą, a nie z osobą. Uznanie, że możliwa jest sytuacja, gdy nabywca przenosi rzecz na inny podmiot bez przeniesienia uprawnień z gwarancji, byłoby sprzeczne z naturą tej czynności prawnej, ponieważ celem gwarancji jest zapewnienie możliwości korzystania z rzeczy odpowiedniej jakości przez jej posiadacza.

Wobec utraty znaczenia dokumentu gwarancyjnego (którego wydanie przed nowelizacją prawa było aktem kreującym gwarancję) zasadne jest przyjęcie, że przeniesienie uprawnień gwarancyjnych z dotychczasowego właściciela rzeczy na jej kolejnego nabywcę nastąpi w drodze przelewu, który najczęściej będzie przelewem dorozumianym. Zatem poprzez zawarcie umowy sprzedaży i przejęcie posiadania rzeczy nowy nabywca niejako w sposób dorozumiany przyjmuje oświadczenie gwarancyjne, złożone przez gwaranta. Uznanie za dopuszczalne dorozumianego przelewu uprawnień gwarancyjnych jest uzasadnione z uwagi na akcesoryjność gwarancji oraz ze względu na potrzeby gospodarki rynkowej, ponieważ przyjęcie konieczności zawarcia odrębnej umowy przelewu uprawnień gwarancyjnych powodowałoby niepotrzebny rygoryzm, co nie sprzyjałoby szybkości i sprawności obrotu.