Reklamacja z tytułu rękojmi czy gwaranacji? To to samo czy coś innego? Jakie są różnice?
O co w ogóle chodzi?
W stanie prawnym obowiązującym do dn. 24 grudnia 2014 r. konsument miał do wyboru dwa tryby reklamacyjne: gwarancję - roszczenie kierowane do gwaranta, czyli najczęściej producenta danej rzeczy lub roszczenie z tytułu niezgodności towaru z umową - kierowane zawsze do sprzedawcy. Od 25 grudnia 2014 r. tryb gwarancyjny pozostaje (z niewielkimi zmianami dot. obowiązków informacyjnych), natomiast w przypadku sprzedawcy zamiast odpowiedzialności z tytułu niezgodności towaru z umową pojawia się odpowiedzialność z tytułu rękojmi. Zmiana ta miała na celu przede wszystkim ujednolicenie przepisów dotyczących odpowiedzialności za jakość rzeczy sprzedanej poprzez wprowadzenie pojęcia rękojmi właściwego zarówno dla stosunków między przedsiębiorcami, jak i w relacjach przedsiębiorca - konsument.
Samo sformułowanie "niezgodność towaru/produktu/rzeczy z umową" pozostaje, lecz zmienia się jego znaczenie - co może prowadzić do nieporozumień. Pod rządami poprzednich ustaw to pojęcie oznaczało reżim odpowiedzialności (alternatywny do gwarancji), z którego mógł korzystać konsument. Obecnie ten reżim nazywa się rękojmią, która dotyczy wad produktu - zarówno prawnych jak i fizycznych. Wada fizyczna natomiast jest definiowana w art. 5561 KC w nast. sposób:
Art. 5561.
§ 1. Wada fizyczna polega na niezgodności rzeczy sprzedanej z umową [...]
W dalszej części ww. przepisu są wyszczególnione przykładowe (katalog otwarty) wady fizyczne, np. rzecz nie ma właściwości, które mieć powinna lub zapewniał o nich sprzedawca, nie nadaje się do celu o którym kupujący informował sprzedawcę - a ten nie zgłosił zastrzeżenia, jest niekompletna, także gdy jest nieprawidłowo zamontowana przez sprzedawcę, lub nieprawidłowo zamontowana ale zgodnie z instrukcją - przez kupującego.
">
Uprawnienia reklamującego konsumenta
Konsument reklamujący produkt w ramach rękojmi może wybierać między różnymi przysługującymi mu uprawnieniami:
- może złożyć oświadczenie o obniżeniu ceny,
- może złożyć oświadczenie odstąpieniu od umowy,
- może żądać wymiany rzeczy na wolną od wad,
- może żądać usunięcia wady.
W przypadku pkt. 1 i 2 mamy do czynienia z uprawnieniami konsumenta, które są jednak obwarowane zastrzeżeniem na korzyść sprzedawcy: "chyba że sprzedawca niezwłocznie i bez nadmiernych niedogodności dla kupującego wymieni rzecz wadliwą na wolną od wad albo wadę usunie".
Należy jednak zwrócić uwagę, iż "ograniczenie to nie ma zastosowania, jeżeli rzecz była już wymieniona lub naprawiana przez sprzedawcę albo sprzedawca nie uczynił zadość obowiązkowi wymiany rzeczy na wolną od wad lub usunięcia wady". Czyli drugi przypadek wystąpienia wady tego samego produktu zawsze uprawnia konsumenta do odstąpienia od umowy lub obniżenia ceny i to niezależnie od tego czy mamy do czynienia z tą samą wadą/usterką.
Dodajmy jeszcze, że jeżeli sprzedawca zaproponuje konsumentowi którąś z dwóch przysługujących mu opcji niwelujących żądanie odstąpienia od umowy lub obniżenia ceny (naprawę lub wymianę), konsument może między nimi swobodnie wybierać i np. zamiast naprawy żądać wymiany rzeczy na nową wolną od wad. Jedynym ograniczeniem w tej sytuacji jest, by takie alternatywne roszczenie konsumenta było możliwe do wykonania przez sprzedawcę i nie wiązało się z nadmiernymi kosztami.
Przykład: Konsument stwierdził wadę produktu i korzystając ze swoich uprawnień z tytułu rękojmi chce odstąpić od umowy na podst. 560 § 1 KC. Sprzedawca w tej sytuacji korzysta z zastrzeżenia zawartego w tym samym przepisie i proponuje niezwłoczne usunięcie wady (naprawę). Wówczas konsument na podst. art. 560 § 2 KC może zamiast naprawy żądać niezwłocznej wymiany produktu na nowy wolny od wad - pod warunkiem, że spełnienie tego roszczenia jest możliwe (np. produkt wciąż jest w ofercie sprzedawcy) i nie wiąże się z nadmiernymi kosztami w porównaniu do opcji naprawy.
Reklamacja z tytułu rękojmi? Jak to działa?
Bezpieczne regulaminy sklepów i serwisów internetowych