Głównymi celami projektu ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, który został przyjęty są przede wszystkim szybsze wykrywanie oraz usuwanie niekorzystnych dla konsumentów praktyk, a także udoskonalenie kontroli klauzul niedozwolonych. Nowe przepisy mają być odpowiedzią na problemy konsumentów na różnych płaszczyznach rynkowych, w tym również e-handlu i są wynikiem analiz przeprowadzonych przez inicjatorów nowelizacji.
Tajemniczy klient – w jakim celu?
Jedną z nowości przewidzianych zmianach przepisów jest wprowadzenie instytucji tajemniczego klienta. Ma ona umożliwić i ułatwić uzyskiwanie dowodów w postępowaniach z zakresu praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów. Tajemniczy klient to nie prowokator! Aby zastosować i wykorzystać powyższą metodę dowodową UOKiK musi spełnić następujące przesłanki.
Przede wszystkim procedura będzie mogła być zastosowana w przypadku kiedy zaistnieje prawdopodobieństwo popełnienia praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów. Takie prawdopodobieństwo może wynikać ze skarg konsumentów lub na przykład ze źródeł powszechnie dostępnych (media). Pondato Urząd będzie uprawniony do użycia tego rozwiązania tylko za zgodą sądu. Poza tym UOKiK nie będzie mógł stosować tzw. prowokacji, (czego obawia się wielu przedsiębiorców) a jedynie będzie mógł sprawdzić metody oferowania produktu lub usługi, a także procedurę zawierania umowy. Taki zakup kontrolowany byłby dokonywany przez wydelegowaną przez Urząd osobę, która będzie mogła sprawdzić sposób oferowania produktu czy usługi. Nie będzie on mógł w żadnym wypadku prowokować przedsiębiorcy do jakichkolwiek działań sprzecznych z prawami konsumenta. Jego zadaniem będzie tylko i wyłącznie monitorowanie jak przebiega procedura sprzedaży. W sklepie internetowym może sprowadzać się to w szczególności do sprawdzenia treści zamieszczanych formularzy, oświadczeń i komunikatów wysyłanych drogą elektroniczną oraz ich zgodności z obowiązującymi przepisami. Instytucja ta pozwoli również na skontrolowanie informacji przekazywanych na etapie przedkontraktowym.
Tajemniczy klient będzie miał zastosowanie do wszelkich praktyk, które mogą naruszać zbiorowe interesy konsumentów, również tych dokonujących zakupów poprzez Internet.
Przedmiot kontroli. Przedmiotem swoistej kontroli w ramach tajemniczego klienta będą praktyki stosowane przez przedsiębiorców w procesie sprzedaży w różnych stadiach przeprowadzanej transakcji. Niejednokrotnie mamy do czynienia z przedsiębiorcami naruszającymi przepisy na etapie przedkontraktowym czyli przed zawarciem umowy np. poprzez wprowadzenie w błąd co do oferowanego produktu, często spotykamy się z niewłaściwymi praktykami w trakcie wykonywania umowy (obciążanie dodatkowymi opłatami), a nawet po jej wykonaniu, w szczególności gdy przedsiębiorca nie realizuje obowiązki wynikających z rękojmi czy gwarancji.